Ω γλυκυτάτη, και πράγμα και όνομα, Μαριάμ, τι πάθος είναι τούτο.....( Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου )

Ω γλυκυτάτη, και πράγμα και όνομα, Μαριάμ, τι πάθος είναι τούτο, όπου αισθάνομαι εις τον εαυτόν μου;
Εγώ δεν ημπορώ να χορτάσω τους επαίνους των μεγαλείων σου!
Όσον γαρ περισσότερον τα επαινώ, τόσον περισσότερον τα ορέγομαι, και ο πόθος μου επ' άπειρον προβαίνει, και η επιθυμία μου ακόρεστος γίνεται, διό και πάλιν επιθυμώ να τα επαινέσω.

Τοσούτον είναι θαυμαστά τα μεγαλεία σου Θεοτόκε, ώστε όπου όλοι, οι περί τας λογικάς τέχνας και επιστήμας καταγινόμενοι, θεωρούντες νοερώς ταύτα εφιλοτιμήθησαν, ο καθ' ένας εξ' αυτών να σε επαινέση με τα της τέχνης και επιστήμης του ίδια.
Και οι μεν Γραμματικοί σε ονομάζουν, μετά του Υιού σου, Άλφα και Ωμέγα, αρχήν των του Θεού θαυμάτων και τέλος των αυτού διδαγμάτων, οι δε λογικευόμενοι σε καλούν μέσον όρον των ιδικών τους συλλογισμών. Διότι, καθώς εν εκάστω συλλογισμώ αποδεικνύεται εν καθ' ετέρου δι ετέρου, τοιουτοτρόπως και δια μέσου σού απεδείχθη το εν, ήτοι ο υπερούσιος Λόγος και Θεός, καθ' ετέρου, ήτοι μετά της ανθρωπίνης φύσεως, και εν πρόσωπον και μία υπόστασις μετ' αυτής εχρημάτισεν.

Οι ρήτορες εσένα ονομάζουν πολυσύνδετον ζωντανόν και έμψυχον επίλογον και ανακεφαλαίωσιν όλων των αρετών και χαρισμάτων, όσα εμοιράσθησαν εις όλα τα κατά μέρος κτίσματα, ουράνια και επίγεια.

Οι Αριθμητικοί εσένα λέγουν ότι πλουτείς την κατ' αυτούς αναλογίαν· διότι, ον λόγον και σχέσιν έχει ο ουράνιος Πατήρ προς τον Χριστόν, τον αυτόν έχεις και συ, η επίγειος Μήτηρ, προς τον αυτόν Χριστόν.
Εσένα οι Γεωμέτραι νοούν κύκλον ευρυχωρότατον· επειδή εχώρησας εν τη αγιωτάτη κοιλία σου όλον το τρίγωνον, ήγουν αυτήν την υπερούσιον και αχώρητον Τριάδα, με το να έγινες Μήτηρ μιας των αυτής Αγίων Υποστάσεων, αλλά και κέντρον οι αυτοί σε ονομάζουν, εν ω στήσας τον διαβήτην του ο νοητός ευκλείδης και αριστοτέχνης Λόγος, εγύρισε παγκάλλιστα όλην την περιφέρειαν της ενσάρκου Οικονομίας του.
Εσένα καλούν οι Μουσικοί και Ιεροψάλται, τώρα άκρον και μέγα Μαθηματάριον και Οικηματάριον, τώρα δις δια πασών συμφωνίαν και πάγχορδον αρμονίαν τε και επταφωνίαν, και τώρα σε παρομοιάζουν με την εναρμόνιον λύραν, επειδή με το μέσον της μιας εκ των τριών θεϋπόστατων χορδών, την οποίαν εβάστασας εν τη κοιλία και ταις αχράντοις χερσί σου,
εμελώδησας ένα μέλος, όπου εγλύκανεν όλα τα ουράνια, άμα και τα επίγεια.

Εσένα οι Αστρονόμοι, τώρα μεν, σφαίραν πολύαστρον ονομάζουν, καθώς γαρ εκείνη είναι πεπυκνωμένη με τα αμέτρητα άστρα, έτσι και συ είσαι πεπυκνωμένη με τα αναρίθμητα φωταυγή χαρίσματα του αγίου Πνεύματος, τώρα δε, Σελήνην αργυροειδή και ολόφωτον, καθώς γαρ η Σελήνη, πανσέληνος ούσα, γεμίζει και πλουτίζει τα δεκτικά σώματα των εκείνης απορροιών, έτσι και συ γεμίζεις και πλουτίζεις τους Ορθοδόξους με τας ποικιλλοτρόπους απορροίας των θεομητορικών σου χαρίτων. Και τώρα, Πλειάδα σε ονομάζουν, ήτοι Πούλιαν, διότι, καθώς η Πούλια φυλάττει αχώριστον τον σύνδεσμον και την ένωσιν, είτε των επτά αστέρων της, κατά τους παλαιούς, είτε των τεσσαράκοντα κατά τους νεώτερους Αστρονόμους, και μάλιστα τον Γαλιλαίον, δια του τηλεσκοπίου θεωρήσαντα τούτους, έτσι και συ φυλάττεις συνδεδεμένους εν τη αγάπη πάντας τους προς σε ευλαβείς Ορθοδόξους και φαίνεσαι ωσάν μια φιλόστοργος όρνις, συναγμένα έχουσα τα νοσσία σου.

Και οι μεν Ηθικοί, εσένα φημίζουν άριστον μετά Θεόν αγαθόν και πληρεστάτην ευδαιμονίαν, οι δε Οπτικοί, εσένα γνωματεύουν θαυμάσιον τηλεσκόπιον, δια μέσου του οποίου απεκαλύφθη η προαιώνιος και κεκρυμένη βουλή του Θεού και ημείς οι χριστιανοί, ακριβέστερον ορώμεν, δι' αυτού, τα πόρρω όντα και απόκρυφα του Θεού μυστήρια.

Εσένα οι Μηχανικοί υποθέτουν υπομόχλιον ενεργητικώτατον, επάνω εις το οποίον ο μηχανικώτατος Αρχιμήδης και μέγας αρχιτέκτων Θεός, επιστηρίξας τον ιδικόν του μοχλόν, εκίνησεν όχι μόνον όλην την γήν, αλλά και όλον τον ουρανόν και, ούτω, μετέστησεν αυτά από την φθορά εις την αφθαρσίαν και από την τροπήν εις την ατερψίαν.

Οι δε Φυσικοί θαύμα θαυμάτων υπερφυές σε ονομάζουν, ακολουθούντες γαρ εις τους φυσικούς των κανόνας και νόμους, δεν δύνανται να νοήσουν το ιδικόν σου Μυστήριον, πώς δηλαδή διέμεινας Παρθένος εν τω τόκω και μετά τόκον!
Πώς σώμα δια σώματος χωρεί, χωρίς καμμίαν διαφθοράν!
Πώς ο Θεός σαρξ γίνεται και πώς περατούται το άπειρον! Άπερ κατά φυσικόν λόγον πάντη υπάρχει αδύνατα.

Οι Μεταφυσικοί, εσένα νοούν αφηρημένην και θεωρητικήν αλήθειαν, θείον σκοπόν και τελειότητα τελειοτήτων.

Εσένα οι των θείων Γραφών έμπειροι αποκαλούν ακροστιχίδα πάντων των Προφητών· πίνακα των δύο διαθηκών υπόθεσιν των Αποστόλων, ύλην των πατέρων και Διδασκάλων, στερέωμα των Μαρτύρων, παρηγορίαν των Οσίων, της νοεράς προσευχής διδάσκαλον, της ταπεινώσεως εισηγήτριαν, της αγάπης της διπλής παράδειγμα έμψυχον, ίνδαλμα παρόμοιον της αρχικής ωραιότητος, θαύμα των Αγγέλων, άγαλμα της φύσεως, ανδριάντα θεόγλυπτον, Θεού αμίμητον μίμημα, ύλην παναρμόνιον του λόγου της σωματώσεως, φανέρωσιν των της θείας ακαταληψίας βυθών, εργαστήριον της ενώσεως των συνελθουσών επί Χριστού φύσεων, και, δια να είπω το τελευταίον και έσχατον, εσένα Θεοτόκε οι θεολόγοι ονομάζουν Μεθόριον Κτίστου και κτίσεως, Τιμιωτέρα των Χερουβείμ, ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ, Θεόν μετά Θεόν και της Αγίας Τριάδος τα δευτερεία έχουσαν..

 

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
Από την "Ερμηνεία εις την ενάτην
Ωδήν της Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας"