Το Κάλλος της Υπεραγίαs Θεοτόκου

"Άκουσον Θύγατερ και ίδε και κλίνον το ους σου και επιλάθου του λαού σου και του οίκου του πατρός σου και επιθυμήσει ο Βασιλεύς του Κάλλους σου" (Ψαλμ. 44)
Την Υπερένδοξη Μητέρα του Θεού, την Πάναγνο Θεοτόκο, την γυναίκα που έγινε το μέσο της Ενανθρωπήσεως του Θεού, την Μητέρα της Ζωής τιμά σήμερα και εορτάζει ο πιστός λαός μας. Και γίνεται η ημέρα της εκδημίας της ημέρα χαράς και πανηγύρεως, γιατί η Παναγία δεν πέθανε, αλλά μετέστη, μαζί με το σώμα της, και μετέβη προς τον Υιό της, προς την όντως Ζωή!
Ο ψαλμωδός αναφέρεται στην Υπεραγία Θεοτόκο με πολύ κολακευτικά λόγια, διότι αυτή είναι η θυγάτηρ του Θεού και αυτή της οποίας το κάλλος επιθυμεί ο Βασιλεύς. Αυτό το κάλλος της Παναγίας μας, αυτή την μυστική ομορφιά καλούμαστε κι εμείς να ανακαλύψουμε και να ενστερνιστούμε. Η Παναγία είναι η υπέρτατη ανθρώπινη ομορφιά. Όχι αυτή που ο κόσμος μας ταυτίζει με την σωματική εμφάνιση, την υγεία, την ευρωστία. Αυτή η ομορφιά είναι και ψεύτικη και, δυστυχώς, εφήμερη. Το κάλλος της Παναγίας είναι εσωτερικό και πνευματικό και γι' αυτό γίνεται επιθυμητό από όλο τον κόσμο, υλικό και πνευματικό. 

Η Παναγία μας δίδει ένα άλλο πρότυπο ομορφιάς και μας διδάσκει με τον βίο της πάμπολλα. Αυτό διότι: ακούει (Άκουσον θύγατερ): ακούει τον λόγο του Θεού και παραμένει πιστή σ' αυτόν. Από τη στιγμή του Ευαγγελισμού της μέχρι το Σταυρό, από τη στιγμή που αντηχεί το 'Δόξα εν Υψίστοις…' των αγγέλων, τότε που ο Συμεών της λέει στην Υπαπαντή τα όσα αναφέρονται στον Υιό της, αλλά και καθόλη την επίγεια πορεία του Ιησού βρίσκεται πάντα διακριτικά κοντά Του, ακούει τον Λόγο Του και τα βάζει όλα μέσα στην καρδία της, ακόμα και μέχρι το φρικτό Σταυρό, που ο Υιός της τής απευθύνει τις τελευταίες λέξεις "γύναι, ιδού ο υιός σου". Αλλά είναι και η πρώτη που μαζί με τις Μυροφόρες πληροφορείται την Ανάσταση. Μας διδάσκει λοιπόν ότι ομορφιά είναι να έχει κανείς τα ώτα της ψυχής του αφιερωμένα στο Θεό, μακριά από τις Σειρήνες του κόσμου και κάθε τι που προκαλεί σύγχυση.
Βλέπει (και ίδε): Βλέπει τον εσωτερικό κόσμο της αρετής, έχει τους οφθαλμούς της να ατενίζουν και να φροντίζουν το εσωτερικό κάλλος που προέρχεται από την άσκηση, την παρθενία, την εγκράτεια, αρετές που οδηγούν τελικά στην όραση του Θεού. Η Παναγία ορά τον Ιησού Χριστό, όχι μόνο όταν ήταν αισθητώς εν τω κόσμω, αλλά και κατόπιν, δια της καρδιακής προσευχής, καθώς ο πνευματικός οφθαλμός της ήταν κεκαθαρμένος και ο λογισμός της παραδομένος αγαπητικώς στον Ιησού Χριστό. Γι' αυτό και η Κοίμησή της είναι γι' αυτήν η στιγμή της επιστροφής στον ηγαπημένο της Υιό, που την εμπειρία Του διαρκώς είχε μέσα στην καρδία της.
Υπακούει (και κλίνον το ους σου): Η Παναγία αποτελεί το πρότυπο της υπακοής στο Θεό. Ο Κύριος είπε ότι όποιος με αγαπά, υπακούει και τηρεί τις εντολές μου και η Παναγία ετήρησε τις εντολές του Θεού, όντας παρθένος, όντας χαριτωμένη, όντας η γυναίκα που στο πρόσωπό της αίρεται η ανυπακοή της πρώτης Εύας. Η πρώτη Εύα δια της ανυπακοής οδηγεί τον άνθρωπο στο θάνατο, η Παναγία δια της υπακοής μας επανασυνδέει με τη Ζωή. Μας διδάσκει με το παράδειγμά της ότι "πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις" και ότι ο πιστός δεν μπορεί να υπακούει σε τίποτε άλλο από τις εντολές του Θεού, που είναι καταγεγραμμένες στο Ευαγγέλιο και εκφράζονται δια των ποιμένων του και δια της Εκκλησίας.
Αποτάσσεται την ματαιότητα και ζει ασκητικά (και επιλάθου του λαού σου και του οίκου του πατρός σου): Η Παναγία αποτελεί το υπόδειγμα του μονήρους βίου, το καύχημα των μοναχών και των ασκητών. Γι' αυτό πλείστα όσα μοναστήρια την έχουν προστάτιδα, και οι περισσότερες των Θαυματουργών Εικόνων της κοσμούν τις Ιερές Μονές μας: διότι απετάχθη την ματαιότητα του κόσμου, ζώσα εν τω κόσμω. Εδημιούργησε οικογένεια, ζώντας εν παρθενία. Απέταξε τους δεσμούς τους φυλετικούς, τους εθνικούς, τους προσωπικούς και ταυτόχρονα προσεύχεται και δέεται για όλον τον κόσμο. Έζησε μέσα στον κόσμο, παρέμεινε όμως αλώβητη της αμαρτίας και της ηδονής. Με απλά λόγια, η Παναγία βίωσε το εσωτερικό κάλλος, παραδομένη στην χάρη του Θεού και αποτινάσσοντας κάθε ζυγό του κοσμικού πνεύματος. Με τον ίδιο τρόπο και οι μοναχοί, αποτελούν πνευματική οικογένεια ζώντας ασκητικά, είναι ξένοι τω κόσμω, αλλά ταυτόχρονα αγαπούν και δέονται υπέρ της σωτηρίας του κόσμου, αγωνίζονται να διέλθουν εκ της ζωής του κόσμου, δαμάζοντας χάριτι Θεού τους λογισμούς και τις επιθυμίες της δόξας, της ηδονής, της φιλαυτίας.
Το κάλλος της Παναγίας γίνεται επιθυμητό υπό του Βασιλέως (και επιθυμήσει ο βασιλεύς του κάλλους σου). Έχει ανάγκη ο Θεός από το ανθρώπινο κάλλος; Όχι, αλλά το κάλλος της Παναγίας είναι καρπός της χάριτος του Θεού, της ενεργείας Του. Η Παναγία με την καλλιέργεια των αρετών που περιγράψαμε αποκτά το πνευματικό κάλλος, γίνεται το πρότυπο της πνευματικής ομορφιάς και ελκύει το Θεό, κατοικεί μέσα της το Άγιον Πνεύμα, γίνεται η ευλογημένη, η κεχαριτωμένη, και καθίσταται η Υψηλοτέρα των Ουρανών, η καθαρωτέρα των ηλιακών λαμπηδόνων που φωτίζεται από τον κυοφορηθέντα Υιό Της, ώστε να μας λυτρώνει εκ της κατάρας και να καθίσταται μεσίτρια για όλο τον κόσμο.
Αυτό το μεγάλο μήνυμα της πνευματικής ομορφιάς κρύβει μέσα της η εορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας. Αυτό το πνευματικό περιεχόμενο είναι που καθιστά την εκδημία της Θεοτόκου γεγονός άκρως χαρμόσυνο και αίτιο πανηγυρισμού. Αυτό το κάλλος καλούμαστε σήμερα να προσεγγίσουμε, να ψηλαφίσουμε, να γευτούμε, να ενστερνιστούμε. Είναι καιρός να προσανατολίσουμε τη ζωή μας στην αναζήτηση της πνευματικής ομορφιάς.
Μέσα σ' έναν κόσμο που θορυβεί, που δεν βλέπει ή βλέπει ότι θέλει και ότι τον συμφέρει, που δεν κλίνει την κεφαλή για να ακούσει τον άλλο και να κάμει την υπακοή, οι χριστιανοί καλούμαστε να ζήσουμε διαφορετικά. Να σιωπήσουμε, να απομονώσουμε τους θορύβους του κόσμου και να ακούσουμε τον έσω άνθρωπο. Να ακούσουμε πάνω απ' όλα τον λόγο του Θεού, να τον βάλουμε καλά μέσα στην καρδιά μας και να τον κάνουμε πράξη. Να δούμε καθαρά με τα μάτια της ψυχής μας και να κάνουμε πρώτο μέλημά μας την καλλιέργεια των αρετών. Να υπακούσουμε στις εντολές του Θεού, στο Ευαγγέλιο, στην Εκκλησία, στους πνευματικούς μας πατέρες, γιατί τελικά μόνο η υπακοή θα μας οδηγήσει πίσω στον Παράδεισο.
Σ' αυτή την όντως δύσκολη πορεία μας ας αντλήσουμε δύναμη και κουράγιο από το πάνσεπτο πρόσωπο της Παναγίας μας, ώστε μιμούμενοι τον τρόπο του βίου, της αγάπης για τον Θεό, της υπέρβασης της αμαρτίας, της ασκητικής παρθενίας, να γίνουμε κάλλει ωραίοι ελκύοντας επάνω μας την αγάπη του Ιησού και την σωτήριο χάρη του Αγίου Πνεύματος. Πουθενά αλλού μακριά από την Εκκλησία δεν θα βρούμε αυτή την υπέρτατη πνευματική ομορφιά, γιατί ακριβώς εδώ βρίσκεται η Παναγία, η Μήτηρ της Ζωής, η Μεσίτρια, το ακατανόητον θαύμα, το κεκρυμμένον Μυστήριον, η Μήτηρ όλων μας, η ηγαπημένη!
Αρχιμ. Νεκταρίου Ντόβα