Ο διάβολος φοβάται το Κομποσχοίνι και την Ευχή ( Γεροντικό )

Στην ίδια Σκήτη της Αγίας Άννας, ό Μοναχός Προκόπιος από την Καλύβα «Είσόδια της Θεοτόκου» είχε μεγάλη επιθυμία να μάθει μουσικά, για να δοξολογεί κι αυτός το Θεό, όπως και οι άλλοι αδελφοί.


Επειδή όμως ήταν λίγο παράφωνος αποφεύγανε οι Πατέρες να τον μάθουν μουσικά.
Ό αδελφός Προκόπιος είχε χάρισμα από το Θεό λάβει να λέει ακατάπαυστα την ευχή το «Κύριε Ίησοϋ Χριστέ υιέ του Θεού ελέησόν με τον αμαρτωλό» και στο αριστερό του χέρι κρατούσε πάντα το κομβοσχοίνι, το όποιο δεν αποχωριζόταν ποτέ.


Μια μέρα, ήταν πολύ λυπημένος, πού δεν μπορούσε να βρει κανένα για να τον μάθει μουσική και συλλογιζόμενος αυτό το πράγμα, από την πολύ του λύπη, είχε σταματήσει να λέει την ευχή.


Ξαφνικά παρουσιάζεται μπροστά του ένας σεβάσμιος, αλλά άγνωστος σ' αυτόν γέροντας ό όποιος του είπε: «Αδελφέ Προκόπιε, τι έχεις κι είσαι τόσο λυπημένος; τι σε απασχολεί; Ό Προκόπιος του απάντησε: «τι να έχω γέροντα, να, θέλω κι εγώ να μάθω λίγα μουσικά και δε βρίσκεται κανένας να με μάθει, γιατί μου λένε πώς είμαι λίγο φάλτσος». Ό ασπρογένης γέροντας τότε του είπε: «Γι' αυτό κάθεσαι και στενοχωριέσαι καημένε, εγώ θα σε μάθω μουσικά και θα σε κάνω να γίνεις ό καλύτερος ψάλτης του Αγίου Όρους, θα κελαηδάς σαν το καλύτερο αηδόνι, αλλά θέλω κι εσύ να μου κάνεις μια χάρι».


«Δηλαδή τι ζητάς από μένα, του είπε ό Προκόπιος, θέλεις να σε πληρώσω; Εγώ ότι θέλεις θα σου δώσω!». Τότε ό ασπρογένης του είπε: «Ή πληρωμή ή δική μου είναι να πετάξεις από τα χέρια σου αυτό πού λέτε κομποσχοίνι και να πάψεις να λες αυτό πού λέτε ευχή και θα σε μάθω 'γώ, ότι θέλεις».


Ό Μοναχός Προκόπιος άμα άκουσε αυτά κατάλαβε πώς ό φαινόμενος δεν ήταν Μοναχός, άλλα ό παμπόνηρος Δαίμονας, πού ήθελε νά τον κάνει να σταματήσει την προσευχή, και αμέσως έκαμε το σταυρό του και είπε: «Υπάγε οπίσω μου Σατανά παμπόνηρε, δε μου χρειάζονται τα μουσικά σου και οι πονηρές και οι καλοσύνες σου» κι ό Δαίμονας έγινε άφαντος.


Άπ' αυτό μαθαίναμε πόσο ό Διάβολος φοβάται το κομβοσχοίνι, για το οποίο καλά λένε οι Πατέρες ότι είναι το όπλο του χριστιανού κατά του Διαβόλου και την ευχή, ή οποία καίει τον Δαίμονα. Ενώ τους ψάλτες δεν τους φοβάται τόσο και δεν τους υπολογίζει, γιατί, εύκολα με το ψάλσιμο αφαιρούνται από την προσευχή και πέφτουν στον εγωισμό και την υπερηφάνεια!

Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ - Η Aκτημοσύνη Tων Mοναχών

1. Ο κάθε άνθρωπος, που μπήκε σε Mοναστήρι και ανέλαβε τον ζυγόν του Χριστού , που είναι χρηστός, πρέπει οπωσδήποτε να ζήσει με ακτημοσύνη αρκούμενος στα πιο απαραίτητα και αποφεύγοντας κάθε τι περιττό σε ενδυμασία, σε είδη που χρειάζεται το κελλί του, σε χρήματα.

 

2. Περιουσία, πλούτος και θησαυρός του μοναχού πρέπει να είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός.

Σ’ Αυτόν πρέπει να στρέφωνται τα βλέμματα του νου και της καρδιάς του·

Σ’ Αυτόν πρέπει να συγκεντρώνωνται οι ελπίδες του·

Σ’ Αυτόν πρέπει να αναθέτωμε την πάσαν ελπίδα μας·

Σ’ Αυτόν πρέπει να στηρίζωμε την πίστη μας.

Μα ο Mοναχός πολύ δύσκολα μπορεί να κρατήσει τέτοια ψυχική διάθεση, όταν έχει πολλά αγαθά.

Λοιπόν;

1. Την εντολή μας την έδωσε ο ίδιος ο Κύριος. Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης – μας συνιστά- όπου σης και βρώσις αφανίζει και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι. Θησαυρίζετε δε υμίν θησαυρούς εν ουρανώ, όπου ούτε σης ούτε βρώσις αφανίζει και όπου κλέπται ου διορύσσουσι ουδέ κλέπτουσι.

Και αφού πρώτα έδωσε την εντολή, μετά εξήγησε και την αιτία. Είπε: «Όπου γαρ εστίν ο θησαυρός υμών, εκεί και η καρδία υμών έσται» ( Ματθ. 6, 21). «Ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά» ( Ματθ. 6, 24).

2. Αν ο Mοναχός έχει χρήματα ή πολύτιμα ακριβά πράγματα, τότε και χωρίς να το θέλει, σύμφωνα με ένα απαράβατο νόμο και μια ανυπέρθετη αναγκαιότητα, η ελπίδα του θα μετατοπισθεί, από τον Θεό στα αγαθά του!

Στα αγαθά του αναθέτει την ελπίδα του.

Στα αγαθά του βλέπει τη δύναμή του.

Στα αγαθά του βλέπει μέσα, για να αποφύγει το κακό που μπορεί να συναντήσει στον αγώνα της ζωής.

Διαβάστε εδώ:  Άγιος Γέροντας Παΐσιος: Οι Δύο Κρυπτομοναχές (BINTEO)

Στα αγαθά του συγκεντρώνεται η αγάπη του, η καρδιά του, ο νους του, όλο το είναι του!

Έτσι η καρδιά του γίνεται φιλόϋλη και τόσο σκληρή και ξένη σε κάθε πνευματική αίσθηση, όσο σκληρή και αναίσθητη είναι η ύλη.

3. Η απόκτηση και διατήρηση χρημάτων ή άλλων αγαθών είναι -όπως λέει ο απόστολος- ειδωλολατρεία ( Εφ. 5, 5).

Αυτό ισχύει απόλυτα για τον μοναχό. Και η ειδωλολατρεία, οπωσδήποτε θα καταλήξει σε πλήρη χωρισμό από τον Θεό. Και τότε ο σκοτισμένος φιλόϋλος άνθρωπος δεν θα αργήσει, να δώσει τον καρπό της πλάνης του. Θα έλθει ο θάνατος, που μέσα στον σκοτισμό του και την στήριξη της ελπίδας του στα επίγεια αγαθά τον ξεχνάει εντελώς και θα τον αρπάξει από μέσα από τα πλούτη του! Τα κεφάλαια και τα γεμάτα αμπάρια, στα οποία είχε στηρίξει την ελπίδα του, θα περάσουν στα χέρια άλλων, χωρίς πια να μπορούν να προσφέρουν σ’ αυτόν καμιά απολύτως ωφέλεια, αφού πρώτα τον αποξενώσουν από τον Θεό (Λουκ. 12, 15-22).

4. Το Άγιο Πνεύμα ελεεινολογεί την κατάσταση του ανθρώπου, που γοητεύθηκε από την απάτη του επίγειου πλούτου και πηγαίνει στην αιωνιότητα με τη φοβερή και ολέθρια κατάσταση της πνευματικής φτώχειας. Λέγει: « Ιδού άνθρωπος, ος ουκ έθετο τον Θεόν βοηθόν αυτού, αλλ’ ήλπισεν επί τω πλήθει του πλούτου αυτού και ενεδυναμώθη εν τη ματαιότητι αυτού» (Ψαλμ. 51, 9). Δηλαδή. Να, άνθρωπος, που δεν εμπιστεύθηκε τον εαυτόν του στον Θεόν και στην βοήθειά του, αλλά στήριξε την ελπίδα του στα πολλά πλούτη· και εθεώρησε δύναμή του και εξασφάλισή του πράγματα μάταια, πράγματα απατηλά, πράγματα που τα εφαντάζετο δικά του!

Όποιος θέλει να συγκεντρώσει την ελπίδα του στον Θεό και στην αγαθότητά του, πρέπει να μη παύσει ποτέ να προσπαθεί να έχει ακτημοσύνη. Και όταν τυχαίνει και του δίνουν χρήματα ή πολύτιμα πράγματα, να τα χρησιμοποιεί, για να αποκτήσει θησαυρούς εν ουρανώ ( Λουκ. 16, 9).

(Προσφορά στον σύγχρονο Μοναχισμό)

Του Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ

Ο εγωισμός είναι το αναρχικό παιδί της υπερηφάνιας ( Oσίου Παϊσίου του Αγιορείτου )

 

– Γέροντα, άλλο πάθος είναι η υπερηφάνεια και άλλο ο εγωισμός;

– Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, η κενοδοξία κ.λπ., εκτός από την έπαρση που είναι εωσφορικός βαθμός, είναι το ίδιο πάθος με μικρές διαφορές και διαβαθμίσεις.
Ο εγωισμός είναι το αναρχικό παιδί της υπερηφανείας δεν το βάζει κάτω, επιμένει. …

Όπως όμως τα δένδρα που δεν λυγίζουν, σπάζουν τελικά από τον αέρα, έτσι και ο άνθρωπος που έχει εγωισμό, επειδή δεν κάμπτεται, σπάζει τελικά τα μούτρα του. Μεγάλο κακό ο εγωισμός! Ενώ και ανάπαυση δεν έχει ο εγωιστής, πάλι επιμένει! Δεν βλέπεις, ο Άρειος; Όταν η μητέρα του του είπε: «καλά, τόσοι λένε ότι σφάλλεις δεν το καταλαβαίνεις;», «ναι, το ξέρω, της απάντησε, αλλά πώς να υποταχθώ σ’ αυτούς;». Ο εγωισμός του δεν τον άφηνε να παραδεχθή το λάθος του.

– Και δεν τον απασχολούσε, Γέροντα, που είχε παρασύρει τόσον κόσμο στην αίρεση;
– Όχι, δεν τον απασχολούσε. «Αν παραδεχθώ ότι σφάλλω, έλεγε, θα εξευτελισθώ και στους οπαδούς μου». Και όσο καταλάβαινε ότι κάνει λάθος, άλλο τόσο ζοριζόταν να τους πείση ότι είχε δίκαιο.

Φοβερό πράγμα ο εγωισμός!
– Σε τι διαφέρει , Γέροντα, ο εγωιστής από τον υπερήφανο;
– Ο εγωιστής έχει θέλημα, πείσμα, ενώ ο υπερήφανος μπορεί να μην έχη ούτε θέλημα ούτε πείσμα. Ας πούμε ένα παράδειγμα:
Στην εκκλησία προσκυνάτε τις εικόνες με μία σειρά η καθεμία ξέρει την σειρά της. Μια αδελφή , αν έχη εγωισμό και της πάρη κάποια άλλη την σειρά, θα κατεβάση τα μούτρα και μπορεί να μην πάη ούτε να προσκυνήση.

«Αφού προσκύνησε εκείνη πριν από μένα, θα πη, δεν πάω να προσκυνήσω».
Ενώ, αν δεν έχη υπερηφάνεια, πάλι θα πειραχθή, αλλά δεν θα αντιδράση έτσι μπορεί μάλιστα να πη και στις επόμενες, δήθεν με ευγένεια: «Περάστε! πέρνα κι εσύ, πέρνα κι εσύ!».

– Τι να κάνω, Γέροντα, όταν πληγώνεται ο εγωισμός μου;
– Όταν πληγώνεται ο εγωισμός σου, μην τον περιθάλπης άφησέ τον να πεθάνη. Αν πεθάνη ο εγωισμός σου, θα αναστηθή η ψυχή σου.
– Και πώς πεθαίνει, Γέροντα, ο εγωισμός;
– Πρέπει να θάψουμε το εγώ μας, να σαπίση και να γίνη κοπριά, για να αναπτυχθή η ταπείνωση και η αγάπη. 

 
Διδαχές Oσίου Παϊσίου του Αγιορείτου

 

Όταν ήρθε η ώρα του θανάτου του, ο γέροντας είδε τόν άγγελο του θανάτου μέ πύρινη τρίαινα στο χέρι να έρχεται κοντά στον αναχωρητή ( Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ )

Παρήγορη, διδακτική καί ψυχοσωτήρια είναι η ακόλουθη διήγηση, από την οποία μαθαίνουμε μέ πόση καρδιακή συντριβή καί ταπείνωση ετοιμάζονται οι δίκαιοι γιά τόν θάνατο καί μέ πόσον άγιο φόβο τόν υποδέχονται:

Ο Θεός ικανοποιούσε πάντοτε τά αιτήματα ενός γέροντα μέ μεγάλη αρετή. Μια μέρα, λοιπόν, ο γέροντας αυτός, καθώς προσευχόταν, θέλησε να δει την ψυχή ενός αμαρτωλού καί την ψυχή ενός δικαίου την ώρα πού θα χωρίζονταν από τά σώματά τους.

Οδηγημένος από τό χέρι τού Θεού, έφτασε σε μια πόλη. Έξω από την πόλη, σ’ ένα μοναστήρι, ζούσε ένας αναχωρητής μέ μεγάλη φήμη, πού τώρα ήταν άρρωστος καί περίμενε τόν θάνατο. Ο γέροντας είδε να έχουν ετοιμαστεί γι’ αυτόν πολλά κεριά καί καντήλια. Όλη η πόλη τόν έκλαιγε, λέγοντας:

— Ο Θεός μέ τίς ευχές του αναχωρητή μάς έδινε τό ψωμί καί τό νερό. Όλη την πόλη την έσωζε ο Θεός χάρη σ’ αυτόν. Αν, λοιπόν, πάθει κάτι, όλοι θα πεθάνουμε.

Όταν ήρθε η ώρα του θανάτου του, ο γέροντας είδε τόν άγγελο του θανάτου μέ πύρινη τρίαινα στο χέρι να έρχεται κοντά στον αναχωρητή, καί άκουσε μια φωνή να λέει:

— Όπως ούτε γιά μία ώρα δεν μέ ανέπαυσε η ψυχή του, έτσι κι εσύ να μην τόν λυπηθείς, καθώς θα του τη βγάζεις.

Έμπηξε, λοιπόν, ο άγγελος την πύρινη τρίαινα στήν καρδιά του αναχωρητή καί, αφού τόν βασάνισε γιά πολλή ώρα, τράβηξε την ψυχή του.

Ύστερ’ απ’ αυτό ο γέροντας μπήκε στήν πόλη. Εκεί βρήκε ριγμένο στήν άκρη ενός δρόμου κάποιον ξένο αδελφό, πού ήταν ετοιμοθάνατος. Δεν είχε κανέναν να τόν φροντίζει, γι` αυτό ο γέροντας έμεινε κοντά του όλη τη μέρα. Την ώρα πού πέθαινε ο ξένος εκείνος, ο γέροντας είδε τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ να έρχονται γιά να παραλάβουν την ψυχή του. Στάθηκαν ο ένας από τά δεξιά καί ο άλλος από τ’ αριστερά του ετοιμοθάνατου αδελφού, παρακαλώντας την ψυχή να βγει. Η ψυχή, όμως, δεν ήθελε ν’ αφήσει τό σώμα. Είπε, λοιπόν, ο Μιχαήλ στον Γαβριήλ:

— Τράβηξέ την, γιά να φύγουμε.

Μα ο Γαβριήλ αποκρίθηκε:

— Ο Κύριος μάς πρόσταξε να τή βγάλουμε χωρίς να πονέσει. Γι` αυτό δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βία.

Τότε ο Μιχαήλ φώναξε δυνατά:

— Κύριε, ποιό είναι τό θέλημά Σου γι` αυτήν εδώ την ψυχή, πού δεν θέλει να βγει;

Καί άκουσε μια φωνή να του λέει:

— Τώρα στέλνω τόν Δαβίδ μέ την κιθάρα καί όλους τούς θείους υμνωδούς της ουράνιας Ιερουσαλήμ. Μόλις ακούσει η ψυχή τίς μελωδικές φωνές τους, θα βγει μέ χαρά.

Πράγματι, όλοι αυτοί κατέβηκαν καί κύκλωσαν την ψυχή, ψάλλοντας θεσπέσιους ύμνους. Τότε η ψυχή αναπήδησε καί τινάχθηκε χαρούμενη στα χέρια του Μιχαήλ.

Ποιος δεν θα θαυμάσει την ευσπλαχνία καί την αγάπη του Θεού προς τό ανθρώπινο γένος; Δυστυχώς, όμως, εμείς, οι σκληροτράχηλοι, διώχνουμε μακριά μας τό έλεος του Κυρίου καί μέ την άλογη τυφλότητά μας γινόμαστε οπαδοί καί δούλοι του εχθρού του Θεού καί εχθρού δικού μας.

Τά τέλη των εκλεκτών δούλων του Θεού είναι ένδοξα. Τό πρόσωπο του αββά Σισώη, όταν πλησίαζε η ώρα του θανάτου του, έλαμψε σαν τον ήλιο.

Είπε τότε στούς πατέρες, πού κάθονταν γύρω του:

— Να, ήρθε ο αββάς Αντώνιος.

‘Ύστερ’ από λίγο είπε:

— Να, ήρθε η χορεία των προφητών.

Τό πρόσωπό του έλαμψε πάλι περίσσια.

— Να, είπε, ήρθε η χορεία των αποστόλων.

Τό πρόσωπό του έγινε ακόμα πιο λαμπερό. Φαινόταν σάν να μιλούσε μέ κάποιους.

— Μέ ποιόν μιλάς, πάτερ; τόν ρώτησαν οι πατέρες.

— Να, είπε εκείνος, άγγελοι ήρθαν να μέ πάρουν, και τούς παρακαλώ να μέ αφήσουν λίγο ακόμα, γιά να μετανοήσω.

— Εσύ, πάτερ, δεν έχεις ανάγκη να μετανοήσεις, του είπαν οι γέροντες.

Μα ο αββάς αποκρίθηκε:

— Αλήθεια σας λέω, δεν βλέπω να έχω βάλει αρχή.

«Έτσι κατάλαβαν όλοι πώς είχε φτάσει στήν τελειότητα. Καί πάλι, ξαφνικά, τό πρόσωπό του έγινε σαν τον ήλιο. Όλοι φοβήθηκαν.

— Κοιτάξτε!, τους είπε. Ήρθε ο Κύριος καί λέει: “Φέρτε μου τό σκεύος της ερήμου”.

Καί αμέσως παρέδωσε τό πνεύμα. Φάνηκε σάν ν’ άστραψε, καί όλο τό κελί γέμισε από ευωδία.

ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ-ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ
Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ

Τά πονηρά πνεύματα, βέβαια, μᾶς ὑποκινοῦν στό κακό, ἀλλά δέν μᾶς ἐξαναγκάζουν καί νά τό πράξουμε. ( Ἀββᾶ Κασσιανοῦ )

Ἀπό τή δική μας ἐμπειρία, ἀλλά καί ἀπό τίς διηγήσεις τῶν Γερόντων, βλέπουμε ὅτι οἱ δαίμονες δέν ἔχουν σήμερα τήν ἴδια δύναμη πού εἶχαν ἄλλοτε, ὅταν ξεσποῦσαν μέ ἀγριότητα ἐναντίον τῶν παλαιῶν ἐρημιτῶν καί κοινοβιατῶν πατέρων. Τώρα δέν μᾶς ἀντιμάχονται φανερά, παίρνοντας φρικιαστικές μορφές, ἀλλά μᾶς ἐπιτίθενται ἀόρατα καί μᾶς προξενοῦν μεγαλύτερη ζημιά. Πρέπει, ὡστόσο, νά γνωρίζουμε ὅτι δέν ἔχουν ὅλοι οἱ δαίμονες οὔτε τήν ἴδια δόναμη οὔτε τήν ἴδια ἀγριότητα οὔτε καί τήν ἴδια κακία.

Οἱ ἀρχάριοι καί ἀδύναμοι ἄνθρωποι πολεμοῦνται ἀπό τους πιό ἀδύναμους δαίμονες. Ὅταν, ὅμως, οἱ ἀθλητές τοῦ Χριστοῦ θριαμβεύσουν ἐναντίον τῶν πρώτων αὐτῶν ἀντιπάλων τους, θά βρεθοῦν σταδιακά ἀντιμέτωποι μέ πιό σκληρές ἐχθρικές δυνάμεις.

Ὁ Χριστός, πάντως, ὡς ὁ πιό ἑπιεικής διαιτητής καί ἐπόπτης αὐτῶν τῶν ἀγώνων, συγκρατεῖ τήν ἰσορροπία ἀνάμεσα σ' ἐμᾶς καί τους ἀντιπάλους μας, ἀναχαιτίζει τήν ὑπερβολική ὁρμή τῶν ἐχθρικῶν ἐφόδων τους καί, ἐπιπλέον, «μαζί μέ τόν πειρασμό» μᾶς χαρίζει «καί τή δύναμη, ὥστε νά μπορέσουμε νά τόν ἀντιμετωπίσουμε νικηφόρα καί ὁριστικά» (πρβλ. Α' Κορ. 10:13). Ἄν δέν εἴχαμε αὐτή τή θεϊκή βοήθεια, τότε ἀσφαλῶς οἱ δαίμονες θά μᾶς καταπόντιζαν.

Τά πονηρά πνεύματα, βέβαια, μᾶς ὑποκινοῦν στό κακό, ἀλλά δέν μᾶς ἐξαναγκάζουν καί νά τό πράξουμε. Ἄν μποροῦσαν νά μᾶς ἐξαναγκάσουν, τότε δέν θά ὑπῆρχε ἄνθρωπος πού νά μήν ἁμάρτανε μέ κάθε εἴδους ἁμαρτία. Ἀλλά, ὅπως αὐτοί ἔχουν τή δυνατότητα νά μᾶς βάζουν σέ πειρασμούς, ἔτσι κι ἐμεῖς ἔχουμε τή δύναμη καί τήν ἐλευθερία νά μήν τούς δεχόμαστε. Εἶναι, λοιπόν, ἀπόλυτα σίγουρο ὅτι οἱ δαίμονες δέν ἔχουν καμιά δύναμη πάνω μας, παρά μόνο ὅταν τούς παραδώσουμε τό θέλημά μας.

Ἐπίσης, τά πονηρά πνεύματα δέν ἔχουν τήν ἐλευθερία νά κάνουν τό κακό ἀπεριόριστα καί σέ ὁποιονδήποτε θελήσουν. Ἡ περίπτωση τοῦ Ἰώβ εἶναι μιά ὁλοφάνερη ἀπόδειξη: Ὁ ἐχθρός δέν τόλμησε νά πειράξει τόν Ἰώβ περισσότερο ἀπό ὅσο τοῦ ἐπέτρεψε ἡ θεία οἰκονομία. Τό ἴδιο ἐπιβεβαιώνεται καί μέ ὅσα ἔλεγαν οἱ δαίμονες στόν Χριστό, ὅταν Ἐκεῖνος τούς ἔδιωχνε ἀπό τόν δαιμονισμένο τῶν Γεργεσηνῶν: «Ἄν εἶναι νά μᾶς διώξεις, ἄφησέ μας νά πᾶμε στό κοπάδι τῶν χοίρων» (Ματθ. 8:31). Ἀφοῦ λοιπόν τότε, χωρίς τή θεία παραχώρηση, δέν μποροῦσαν νά εἰσέλθουν οὔτε στούς βρωμερούς χοίρους, πῶς νά πιστέψουμε ὅτι μποροῦν νά μποῦν μέ τή θέλησή τους σ' ἕναν ἀνθρωπο, πλασμένο «κατ' εἰκόνα» Θεοῦ; Γι' αὐτό ὁ ἀπόστολος μᾶς προτρέπει: «Ἀντισταθεῖτε στόν διάβολο, κι αὐτός θά φύγει μακριά σας» (Ἰακ. 4:7).

Εάν κάποιος δεν υπακούει στον Πνευματικό του και επιτελεί το κακό, έχει καμιά ευθύνη ενώπιον του Θεού ό Πνευματικός γι' αυτόν; ( Γεροντας Παΐσιος Ολάρου )

Εάν κάποιος παρεκκλίνει από τα καθήκοντα του και δεν υπακούει στις συμβουλές του Πνευματικού του, αυτός θα έχει και την ευθύνη ενώπιον του Θεού.
 Ό Πνευματικός όμως είναι υποχρεωμένος να προσεύχεται στον Θεό για την επιστροφή του και για την συγχώρηση του.

Γεροντας Παΐσιος Ολάρου